Meslek seçimi yaptınız mı? Kariyer hedefi belirlediniz mi? Şu an bir kariyer hedefiniz yoksa ilerleyen yıllarda ne mi olacak? Hemen söyleyelim:
- İş başvurularınızı yaparken önünüze ne gelirse ona başvurur hale geleceksiniz,
- İş görüşmelerinde kariyer hedefiniz nedir sorularına etkileyici yanıtlar veremeyeceksiniz,
- CV’nizi hazırlayacaksınız ama neyi hedef aldığınızı bile net yazamadan, yani güçlü bir CV’niz de olamayacak,
- Katıldığınız sertifika programlarının yarısı ileride yapacağınız işe neredeyse hiç bir fayda sağlamamış olacak,
- Hatta aldığınız üniversite eğitimi dahi büyük ihtimal ileride yapacağız işle alakalı olmayacak.
Ki bilmiyorum biliyor musunuz? Türkiye’de çalışanların %70’i eğitimini aldığı mesleği yapmıyor ya da yapamıyor. Bu da zaten kariyer planlaması konusunda bir eksiklik, bir şeylerde bir terslik olduğunun göstergesi.
Karşılaşabileceğiniz sorunları size sayabiliyorum, çünkü 8 – 10 yıl öncesinde çoğunu ben de yaşadım ve bu sorunların yaşanmaması için en temelde gereken şeyin de ne olduğunu çok iyi anladım: Meslek seçimi yaparak buna bağlı bir kariyer hedefi belirlemek.
Bu içeriğimiz şimdiye kadarki yazılarımızın en önemlisi, bu nedenle ‘meslek seçimi nasıl yapılır?‘, ‘hangi mesleği seçmeliyim?‘ ve ‘meslekler‘ ‘üzerine çok derinlemesine bir araştırma yaptık. Ve Kariyer hedefinizi belirlemek için kullanabileceğiniz oldukça etkili 4 ana metot belirledik. Meslek seçimi metotları: Çocukluk İşaretleri – Kedi Egzersizi– Noktaları Birleştirme – Araştır
Meslek Testi Çöz!
Her bir meslek seçimi metodunu aşağıda anlatacağız. Ancak öncesinde şunu hatırlatmak istiyoruz. Meslek seçimi konusunda size fayda sağlayacağına inandığımız bir meslek testi hazırladık. Bu meslek testini muhakkak çözmenizi tavsiye ederiz. Dünyaca ünlü Holland kişilik testini temel alarak hazırladığımız testin size çok faydası olacağı fikrindeyiz.
Aldığımız geribildirimler de test sonunda çıkan sonuçların kişilere önemli fikirler verdiği ve kişilikleri ile uyumlu olduğu yönünde. Umarız bu test, meslek seçemiyorum diyenler için bir çözüm olur!
Gelelim meslek seçimi nasıl yapılır ile ilgili sizlere önerdiğimiz 4 metot neler, tek tek sıralayalım.
Meslek Seçimi ve Önemi!
Bir işe alım uzmanı olarak iş görüşmelerindeki deneyimlerimden şunu söyleyebilirim: Kariyer hedefini belirlemiş ve o doğrultuda ilerleyen bir aday ile ne yapacağını bilemeyen adaylar arasındaki fark o kadar net anlaşılıyor ki.
Kariyer hedefini belirlemiş bir aday hayal ettiği mesleği yapacak olmanın heyecanıyla, büyük bir hevesle iş görüşmelerine katılıyor. Yüzü parlıyor. Buram buram o enerjiyi hissettiriyor size.
Üniversite hayatında aldığı eğitim, katıldığı konferanslar, sahip olduğu sertifikalar, yaptığı stajlar, hepsi hayal ettiği meslekte kendini daha fazla geliştirmek için yapıyor, yani hiç biri boşa gitmiyor.
Tabi durum böyle olunca okuldan mezun olduğunda iş bulma ihtimali de açık ara daha yüksek oluyor.
Sadece özel sektör için konuşmuyorum, akademik kariyerse akademik kariyer, kamuda çalışmak ise kamu ya da yurtdışında bir kariyerse yurtdışı. Hatta askeriye, hiç fark etmez.
Yani özetle, bir kariyer hedefinizin olmasının kariyer yolculuğunuzda sayısız avantajı var.
Üniversite Sınavına Hazırlanırken Meslek Seçimi Yapmanın Önemi
Aynı şey lisede üniversite sınavına hazırlanırken de bu geçerli. Eğer bir lise öğrencisi bir meslek seçimi yaptıysa, bir kariyer hedefi belirlediyse, hayal ettiği bir üniversite ve orada okuyacağı bir alan var ise, elde ettiği başarı olağanüstü oluyor. Ve çok büyük ihtimal koyduğu bu hedefi gerçekleştiriyor.
Kariyer danışmanı Elaine Boylan (İleyn Boylın) da bu konuyu yani bir kariyer hedefi belirlemenin önemini Alice Harikalar Diyarında filminden bir sahne ile açıklamış. Alice, filmde Chesire isimli kedi ile karşılaşır ve aralarında şu diyalog geçer:
Alice gibi olduğumuzda yani hedefimiz olmadığında nereye gittiğinizin bir önemi yok. Bu da savrulup durmamıza sebep olur. Bu nedenle kariyer yolculuğunun olabildiğince en başında bir kariyer hedefi belirlemenin önemi tartışılmaz.
Tabi bazılarımız bu konuda çok şanslı. Daha lise hayatının başında hatta ortaokulda bile ne istediğini netleştirip o yolda tüm kariyerini ilerletebiliyor. Yani bir kariyer hayalinin olmasının avantajlarını yaşıyor.
Peki, ya kariyer hedefimiz yoksa! Bir meslek seçimi yapmadıysak! Ne yapacağız? Nasıl keşfedeceğiz kariyer hedefimizi? Kişiliğimize en uygun mesleği nasıl seçeceğiz?
Kariyer Hedefi Nedir?
İlk olarak kariyer hedefi nedir, bunu tanımlayalım.
CFI’ya göre kariyer hedefi, bir kişinin uzun yillar boyunca sürdürmeyi düşündüğü mesleği açıklayan iyi tanımlanmış bir ifadedir. Kariyer hedefinin tanımlanmış olması, o hedefe yönelik kısa ve uzun dönem hedefler koyarak bir planlama yapılmasına olanak sağlar.
Yani bir kariyer hedefinizin olması az önce saydığımız gibi kişinin kariyer planlaması için büyük bir avantajdır. Peki, kariyer planlaması nasıl yapılır?
Kariyer Planlama Nasıl Yapılır?
Eğer meslek seçimi yapabilirseniz yani bir kariyer hedefi belirleyebilirseniz, bu hedefe yönelik kariyer planlamasını çok etkili bir şekilde yapabilirsiniz. Gelin bir örnek ile bu kavramlari kafanızda somutlaştıralım.
Farz edelim ki siz teknolojiye çok meraklı 16-17 yaşlarında bir lise öğrencisiniz. Kariyer hedefiniz de bir teknoloji şirketinin en üst düzey yöneticisi olmak, yani bilinen ifade ile CEO olmak diyelim.
Bu kariyer hedefi doğrultusunda bir kariyer planlaması nasıl yapılır görelim;
- İlk hedefimiz liseden başarıyla mezun olmak
- İkinci hedefimiz üniversite sınavlarında 4 yıllık bir üniversite kazanmak. Hatta teknoloji firmalarında çalışacağınız için mühendislik bölümü okumanız sizin için iyi bir temel oluşturacaktır. Ayrıca, teknoloji firmalarının genelde İngilizce tabanlı olması nedeniyle kazandığınız üniversitede eğitimin dilinin İngilizce olması da büyük avantaj sağlayacaktır. Bu durumda hedefimizi İngilizce eğitim veren bir okulda mühendislik bölümü kazanmak olarak revize edelim.
- Üçüncü hedefimiz, üniversiteyi başarıyla bitirmek. Üniversite döneminde güçlü stajlar yapmak ve mümkünse erasmus / workandtravel gibi uluslararası programlara katılmak büyük avantaj, bunu da not olarak kariyer planımıza ekleyebiliriz.
- Dördüncü adım teknoloji firmasında tam zamanlı çalışma hayatına geçip deneyim kazanmaya başlamak.
- Beşinci adımımız ise prestijli okullardan birinde MBA programını başarıyla tamamlamak. Tabi unutmayın, MBA yapmadan önce en az 2-3 yıllık hatta 5 yıllık bir iş deneyimine sahip olmak önemli.
- Altıncı adımımız ise rotasyonlar yaparak deneyimlerimizi çeşitlendirmek. CEO demek şirketin geneline hakim olması demek, bu nedenle iş deneyimlerinizi firmaların sadece IT departmanlarında değil, Satış, Pazarlama departmanlarında da rotasyon programlarına katılıp tüm şirketi yönetebilir seviyede kendinizi geliştirmelisiniz.
Gördüğünüz üzere kariyer hedefi belirlemiş olmamız, çok kısa sürede belki de 20 yıllık bir kariyer planı yapmamızı sağlamış oldu.
Meslek Seçimi Nasıl Yapılır?
Kariyer hedefimiz olduğu için bu hedef doğrultusunda önce kısa dönem hedefler belirledik, yani 6 aydan 2-3 yıla kadar olan hedefler, ardından da uzun dönem hedeflerimizi yani 3-5 yıllık hedeflerimizi belirleyerek kariyer planımızı kabataslak da olsa kolayca yapmış olduk.
Yani özetle, eğer bir kariyer hayaliniz varsa, bir meslek seçimi yaptıysanız, bu seçim doğrultusunda planlama yapmak işin en zevkli, en kolay yolu. Aksi halde Alice Harikalar Diyarındaki kedinin dediği gibi, nereye gittiğinizin de bir önemi yok!
Peki, aklınızda bir meslek tercihi yoksa ne yapacaksınız? Kafanızda hala hangi mesleği seçmeliyim sorusu dolaşıyorsa, kariyer hedefiniz net değilse ne yapmalı? Asıl soru, asıl zor olan konu bu! Bu konuyla ilgili uygulayabileceğiniz 4 etkili metodumuz var: Çocukluk Hayali | 9 Canı Olan Kedi Metodu | Steve Jobs ile Noktaları Birleştirmek | Çevre Analizi
Aşağıdaki Youtube videomuzda bu taktikleri çok detaylı bir şekilde görsel olarak anlattık. Dilerseniz video üzerinden izleyebilir, dilerseniz de yazının devamında okuyabilirsiniz.
Sorunuz olursa Youtube videolarımızın yorum bölümünü kullanarak bize hızlıca ulaşabilirsiniz! Kanalımıza abone olmayı da unutmayın!
1. Büyüyünce Ne Olacaksın?
İlk metodumuzda büyüyünce ne olacaksın sorusuna verdiğimiz cevapları tekrar hatırlıyoruz.
Kariyer danışmanları, kariyer hedefi belirlenirken ilk adımın çocukluğunuzdan itibaren ilgi duyduğunuz şeyleri tekrar hatırlamak olduğunu belirtiyor. Çocuklukta neye tutkunuz vardı, büyüyünce ne olmayı hayal ediyordunuz?
Bir Amerikan araştırma şirketi, çocuklara yöneltilen büyüyünce ne olacaksın sorusunu erkek ve kız çocukları için sınıflandırmış. Tablo şu şekilde;
Baktığımızda çocukken verilen bu cevaplar ile kişinin büyüdüğünde ki kariyer hedefi yani meslek tercihi arasında bir bağlantı kurulabilir. Örneğin, küçükken şef olmak isteyen bir kızın büyüdüğünde ki nihai kariyer hedefi TV kanalları için Yemek Programı hazırlamak, Londra’da şef olarak çalışmak, İstanbul’da ünlü bir İtalyan restoranı açmak ya da Youtube’da Yemek kanalı açıp milyonlara seslenmek şeklinde belirlemiş olabilir.
Ya da meslek seçimi olarak mühendis cevabı vermiş olan ve denizi çok seven bir çocuk biraz daha büyüdüğünde Gemi İnşaatı Mühendisliği olarak hedefini belirleyebilir.
Örneğin, benim eski bir kadın yöneticim çocukluk oyunlarında her zaman topuklu ayakkabı giyip elinde iş çantası ve mini takım elbisesi ile dolaşırmış. Ve aslında farkında olmadan yıllardır kariyer olarak çocukluk hayalinin peşinde koşmuş ve şu anda ise tam da çocukluğunda oynadığı oyunlardaki gibi bir iş yapıyor.
Çocukluk hayaliniz, bugünkü kariyer hedefi ya da meslek seçimi ile birebir örtüşmesi şart değil. Ancak, önemli bir çıkarım yapmanızı sağlayabilir.
Örneğin, ben pilot olmak istiyordum. Yani uçmak, dünya üzerinde gezmek istiyordum. Pilot olacak imkanım yoktu belki ama uçma hayali, Uluslararası İlişkiler bölümünü okumama ve global ortaklı bir firmada çalışmamı sağladı. Su anda iş seyahatleri ile kolayca yurt içi ya da yurt dışı uçuşları yapıyorum.
Siz de büyüyünce ne olacaksın sorusuna verdiğiniz cevapları düşünün. Çocukluk tutkunuz, çocukluk hayaliniz neydi hatırlamaya çalışın. Eminim gerçekten ilginizi çeken bir şeyler vardı. Birinci metodumuz bu, ikinci metodumuz ise güzel bir egzersizdir.
2. Meslek Seçimi İçin Kedi Egzersizi
Egzersizimiz şu: Bir kedi olsanız, 9 canınızla hangi 9 mesleği seçerdiniz?
Evet, bu egzersiz, Kariyer hedefi belirlemek için Karen James Chopra, LPC, MCC, NCC of Chopra Careers tarafından geliştirilmiş..
Koşullar şu şekilde:
- Diyelim ki bir kedi olarak 9 canınız var ve her bir canınızda çalışmak, farklı bir iş yapmak zorundasınız.
- Zengin biri ile evlenemeyecek, piyango kazanamayacaksınız ya da size bir miras kalmayacak
- İşi yapmak için beceri seti ya da deneyim gibi her ne gerekirse onlara sahipsiniz.
- Sizi mutlu edecek parayı da her bir işten kazanabileceksiniz
- Ve her işin prestij düzeyi de aynı.
Bu koşullar altında seçeceğiniz 9 meslek ne olurdu?
Egzersizdeki mantık, tüm bariyerleri kaldırarak sizi en çok çeken meslekleri keşfetmeniz. Yani, yüzlerce mesleği 9’a indirerek kendiniz için bir kariyer listesi yapıyorsunuz.
Kendim İçin Bir Meslek Listesi Yapsam Nasıl Olurdur?
Ben kendi adıma bir liste yapıyor olsaydım mesela hangi meslekleri seçerdim bir bakalım:
- Kedi olarak bir canımda Grafiker olarak çalışmak isterdim, tasarım yapmak benim için büyük bir keyif
- Matematik öğretmeni olmak kesinlikle isterdim çünkü öğretmeyi, hele ki zor konularda öğretmeyi çok seviyorum.
- Girişimci olabilirdim, yeni iş fikirleri geliştirmek ve bunları hayata geçirerek insanların sorunlarına çözüm bulmak isterdim (bitaksi ya da airbnb neden bizden de çıkmasın)
- Bir canımda yazılım uzmanı, hatta bir hacker olup, sınırları zorlardım.
- Pilot olmak isterdim, dünyanın her hangi bir yerine uçabilmek harika bir fikir.
- Diğer bir canımda senaryosunu kendim yazdığım filmde yönetmen koltuğunda olup etkileyici filmler çekmek isterdim.
- Bir canımda da Sinema yıldızı olarak da oyunculuk yapmak isterdim
- Bir canımı muhakkak sporcu olarak geçirirdim, o da Tenis oynamak olurdu
- Son olarak ise Sihirbaz olmak isterdim, izleyicileri Showlarımla şaşırtmak.
Meslekleri seçerken uçuk kaçık cevaplar vermiş olabilirsiniz, ancak unutmayın burada amaç, sizi temelde neyin çektiğini anlamak, nihai kariyer hedefinizi belirlerken size yardım edecek genel davranışınızın ne olduğunu, seçtiğiniz mesleklerdeki ortak noktaların neler olduğunu bulabilmektir.
Seçtiğim meslekler beni tanımlıyor.
Seçmiş olduğum meslekleri baz alarak benim genel davranışlarıma, ilgi odaklarıma baktığımızda neler ön plana çıkıyor görmek mümkün. Sırayla bakacak olursak tasarım ön plana çıkıyor, öğretme isteği, insanların sorunlarına çözüm bulma, sınırları zorlama, özgürlük, ekipleri yönetme isteği, bir yıldız gibi ön planda olma, rakipler ile yarışmalara girip rekabet içinde olma, çevremdekileri şaşırtma gibi davranışlar, eğilimler gün yüzüne çıkmış oluyor.
Yani bu egzersiz ile bu meslekleri seçmemin temelinde yatan gerekçeleri yakalamış oluyorum ve bunlar da bana kariyer hedefimi belirlemek konusunda fikir vermiş oluyor.
Mesela örneğime dönecek olursak bu tespit ettiğimiz davranışlar üzerinden benim kariyer hedefim ne olabilirdi, şu anki durumu da düşünerek, bir Youtuber olma hedefi koyabilirdim. Hatta bu hedefi daha detaylandıracak olursak “Kariyerlerinde başarılı olmak isteyen kişiler için fark yaratacak tavsiyeler ile fayda sağlamaya çalışan bir Youtuber olmak” derdim.
Dikkat ettiyseniz hedefim temel ilgi odaklarımla o kadar bağlantılı olmuş oluyor ki içinde öğretme arzusu var, kişilerin sorunlarına çözüm üretme, video ve görsel tasarımlar yapma fırsatı var, dünyanın herhangi bir yerinde çalışma özgürlüğü, diğer Youtuber’lar ile rekabete girme gibi temelde istediğim şeyleri bana sunmuş oluyor.
Özetle kedi olarak 9 canınızla seçeceğiniz 9 meslek size ilgi odaklarınızla ilgili önemli mesajlar vermiş olacak.
3. Meslek Seçiminde Steve Jobs Metodu
Kariyer hedefimizi belirlememize, meslek seçimi yapmamıza yardımcı olacak 3. metodumuz ile devam ediyoruz. Bu metod da efsanevi bir isimden gelsin: Steve Jobs | Geçmişinizdeki Noktaları Birleştirin!
Steve Jobs, 2005 yılında Stanford Üniversitesi mezuniyet töreninde bir konuşma yapıyor ve bu konuşmada o kadar önemli tavsiyelerde bulunuyor ki. Bunlardan biri de geçmişteki noktaları birleştirmek üzerine…
You can’t connect the dots looking forward, you can only connect them looking backwards so you have to trust the dots will somehow connect in your future (Noktaları ileriye doğru bağlayamazsınız, sadece geriye doğru bakarak bağlayabilirsiniz, şuna güvenmelisiniz ki bu noktalar bir şekilde sizin geleceğinizle de bağlanacak)
Peki, Steve Jobs noktaları birleştirmekle neyi kastediyor.
Aslında geçmişte birleştirdiğimiz noktalar bir şekilde gelecekteki noktalara bağlanıyor yani eğer geçmişteki bu noktaları keşfedebilirsek gelecekteki hedeflerimizi belirlememizde bize ışık tutabilir. Bu nedenle geçmişte yaptıklarımızı irdelememiz gerekiyor. Peki, bunu nasıl yapacağız?
Bir kağıt bir kalem alın ve bugüne kadar yapmış olduğunuz şeyleri düşünerek yazmaya başlayın! Deneyimlediğiniz işler, yarı zamanlı ya da gönüllü çalışmalar, stajlar, projeler, aldığınız kritik dersler, katıldığınız konferanslar, eğitimler, öğrendiğiniz programlar, diller, güçlü yönleriniz, yetenekleriniz, hobileriniz, hatta gezdiğiniz ülkeler…
Bu yazdıklarınızdan sevdiklerinizi, başarılı olmaktan keyif aldıklarınızı, çok önemli bulduğunuz, kendinizi güçlü hissettiğiniz konuları yeşil kalem ile yuvarlak içine alın, hiç keyif almadıklarınızı, rahatsız olduğunuz durumları da kırmızı kalem ile yuvarlak içine alın.
Ardından yazdıklarınızı karşınıza alın ve yuvarlak içine aldıklarınıza göz atın. Yeşiller kendi içinde size ne ifade ediyor, kırmızılar ne söylüyor? Bağlantıları yakalamaya, ipuçlarını bulmaya çalışın! Noktaları birleştirmeye gayret edin! Nasıl bir ortamda çalışmak istediğinizi, ne işler yapmaktan keyif aldığınızı, hangi güçlü yönlerinizi kullanabileceğinizi ve nasıl fark yaratarak hayalinizdeki kariyere koşabileceğiniz keşfetmeye çalışın!
Evet arkadaşlar, bu 3 metot da kendimize dönük yaptığımız egzersizlerdi. 4. ve son adımımız ise dışarı dönük yapmamız gereken bir çalışma: Araştırmak
Dışarıda ne olup bittiğini çok iyi araştırmak gerek. Meslekleri daha yakından tanımak gerek. 25 yıl önce olsa hayalimiz bankacı olmak olabilirdi. Ya da öğretmenlik diyebilirdik. Ancak meslekler o kadar hızlı değişiyor ve o kadar çok yeni meslekler çıkıyor ki, belki eğitimini aldığınız meslek 10 yıl sonra ortadan bile kalkabilir.
- Geleceğin meslekleri ne olacak? Bunları araştırın!
- Dışarıda hangi yetenekler daha değerli? Hangi özellikler aranıyor? Bunları bulmaya çalışın.
- Meslekleri daha iyi anlamak için kimlerle iletişime geçebilirsiniz, onlar ne düşünüyor, onlar ne öneriyor?
Bu derinlemesine araştırmalar sonucunda keşfettiğiniz şeyler de size fikir verecek.
Evet arkadaşlar, bu 4 adımdan oluşan çalışmaların sonunda bir kariyer hedefi belirleyebilirseniz eğer, sonrası çok daha kolay. Bu kariyer hedefine ulaşmak için kısa dönem ve uzun dönem hedefleri belirleyerek bir planlama yapıp kariyer yolculuğuna koyulacağız.
Kariyer hedefi konusunda en büyük korku şu: Ya yanlış bir kariyer hedefi seçersem. Denemeden bilemezsiniz!
Yazımı bitirirken Steve Jobs’ın yine konuşmasından bir kesit paylaşmak istiyorum.
“The only way to do great work is to love what you do. If you haven’t found it yet, keep looking. Don’t settle.” – Steve Jobs
Yazımızın sonuna geldik, kariyer hedefi belirlemek hic kolay degil ancak jobs’in dedigi gibi surekli arastirmaya devam edin. Hepinize bu yolculukta bol sans!
4. Çevre Analizi Yapmak
Yukarıda saydığımız 3 metot da meslek seçimi sürecinde kendimize dönük yaptığımız egzersizlerdi. 4. ve son adımımız ise dışarı dönük yapmamız gereken bir çalışma: Çevreyi Analizi Yapmak.
Dışarıda ne olup bittiğini çok iyi araştırmak gerek. Meslekleri daha yakından tanımak gerek. 25 yıl önce olsa hayalimiz bankacı olmak olabilirdi. Ya da öğretmenlik diyebilirdik. Ancak meslekler o kadar hızlı değişiyor ve o kadar çok yeni meslekler çıkıyor ki, belki eğitimini aldığınız meslek 10 yıl sonra ortadan bile kalkabilir.
- Geleceğin meslekleri ne olacak? Bunları araştırın!
- Dışarıda hangi yetenekler daha değerli? Hangi özellikler aranıyor? Bunları bulmaya çalışın.
- Meslekleri daha iyi anlamak için kimlerle iletişime geçebilirsiniz, onlar ne düşünüyor, onlar ne öneriyor?
Bu derinlemesine araştırmalar sonucunda keşfettiğiniz şeyler de size fikir verecek.
Evet arkadaşlar, bu 4 adımdan oluşan çalışmaların sonunda bir kariyer hedefi belirleyebilirseniz eğer, sonrası çok daha kolay. Bu kariyer hedefine ulaşmak için kısa dönem ve uzun dönem hedefleri belirleyerek bir planlama yapıp kariyer yolculuğuna koyulacağız.
Kariyer hedefi konusunda en büyük korku şu: Ya yanlış bir kariyer hedefi seçersem. Denemeden bilemezsiniz!
Yazımı bitirirken Steve Jobs’ın yine konuşmasından bir kesit paylaşmak istiyorum.
“The only way to do great work is to love what you do. If you haven’t found it yet, keep looking. Don’t settle.” – Steve Jobs
Yazımızın sonuna geldik, kariyer hedefi belirlemek hic kolay degil ancak jobs’in dedigi gibi surekli arastirmaya devam edin. Hepinize bu yolculukta bol sans!
