Bu yazımızda yetkinlik nedir, yetkinlik bazlı mülakat soruları ve cevapları nelerdir adım adım anlatacağız? Klasik mülakat sorularından farklı olarak yetkinlik bazlı mülakat soruları kişilerin doğrudan deneyimledikleri olayları irdeler. Örnek verecek olursa;
- Zor bir müşteri ile başa çıktığınız bir durumu anlatır mısınız?
- Ekip arkadaşlarınızı ikna etmek zorunda kaldığınız bir projeden bahseder misiniz?
- Ya da yaptığınız işle ilgili getirdiğiniz bir yeniliğe örnek verir misiniz?
Gibi sorular yetkinlik bazlı mülakat sorularıdır. Altını çizmemiz gerekli. Bu gibi soruları işe alım uzmanları çok seviyor ve çok da sık soruyor.
Çünkü yetkinlik bazlı mülakat soruları, bilimsel olarak sizin doğru aday olup olmadığınızı kanıtlayan en ideal sorular olarak görülmektedir.
Bu nedenle bu sorulara vereceğiniz cevaplar mülakatları geçmeniz için hayati öneme sahip.
Biz de bu yazımızda yetkinlik bazlı mülakat sorularıyla ilgili muhakkak bilmeniz gerekenleri sizlere adım adım anlatacağız ve en sık sorulan 10 soruyu cevaplandıracağız. Hazırsanız başlayalım!
İÇİNDEKİLER:
- Yetkinlik Nedir?
- Yetkinlik Bazlı Mülakat Nedir?
- Yetkinlik Bazlı Mülakat Soru Kalıpları
- Yetkinlik Bazlı Mülakat Sorularına Nasıl Etkili Cevap Verilir?
- Yetkinlik Bazlı Mülakat Soruları 1 – YARATICILIK
- Yetkinlik Bazlı Mülakat Soruları 2 – TAKIM ÇALIŞMASI
- Yetkinlik Bazlı Mülakat Soruları 3 – MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ
- Yetkinlik Bazlı Mülakat Soruları 4 – SONUÇ ODAKLILIK
- Yetkinlik Bazlı Mülakat Soruları 5 – STRES YÖNETİMİ
- Yetkinlik Bazlı Mülakat Soruları 6 – ZAMAN YÖNETİMİ
- YouTube Videomuzu İzleyin!
Yetkinlik Nedir?
Yetkinlik, işinizi yapmanız için gereken yetenek, bilgi birikimi ve davranışların bütünüdür.
Yetkinlikler işten işe değişmekle beraber ülkemizde bir iş için en sık aranan yetkinliklerin bazılarına şu şekilde örnek verebiliriz: Sonuç Odaklılık – Takım Çalışması – Zaman Yönetimi – Problem Çözme – İletişim – Planlama – Yaratıcılık – Müşteri Memnuniyeti – Stres Yönetimi
Gibi birçok yetkinlik bulunmaktadır. Şirketler de bu yetkinliklere sahip adayları başvuru havuzundan bulup çıkartmak isterler. İşte bu noktada devreye yetkinlik bazlı mülakat tekniği giriyor. Peki, nedir yetkinlik bazlı mülakat?
Yetkinlik Bazlı Mülakat Nedir?
Yetkinlik bazlı mülakat tekniği işe Alım Uzmanı Lydia Fairman tarafından şöyle açıklanıyor. “ Yetkinlik bazlı mülakat, başvurduğunuz pozisyonda başarılı olmanızı sağlayacak yetkinliklerle ilgili geçmişte yaşadığınız gerçek yaşam deneyimlerinizi öğrenmeye yönelik bir tekniktir. Çünkü geçmiş davranışlar gelecekteki performansınızın göstergesidir.”
İşte anahtar cümle bu: Geçmiş davranışlar gelecekteki performansınızın göstergesidir. Ve işe alım uzmanları da geçmişte bu yetkinlikler ile ilgili neler deneyimlediğinizi öğrenmek ister ki ellerinde sizin doğru bir aday olduğunuza dair kanıtları olsun.
Peki, yetkinlik bazlı mülakat sorularını klasik mülakat sorularından nasıl ayırt edeceğiz, sonuçta kimse bize “evet şimdi size yetkinlik bazlı bir mülakat sorusu soracağız” demeyecek.
Yetkinlik Bazlı Mülakat Soru Kalıpları
Yetkinlik bazlı mülakat soruları bazı soru kalıpları içinde sorulur. Örnek vermek gerekirse;
- İş hayatınızda….. … ile ilgili deneyiminizden bahseder misiniz? Ne yapmıştınız?
- Bize ….. ile ilgili bir örnek verir misiniz? Nasıl çözdünüz?
- Geçmişte … bir durumu anlatır mısınız? Nasıl üstesinden geldiniz?
Dikkat ettiyseniz soru kalıpları sizin geçmişte birebir yaşadığınız durumlardan bahsetmenizi, örnek vermenizi, anlatmanızı istiyor.
Bu tarz kalıplar ile karşılaştığınızda bilin ki karşınızda yetkinlik bazlı mülakat soruları var.
Daha somut örneklerle açıklamak gerekirse;
- İş hayatınızda karşılaştığınız en karmaşık problem ile ilgili deneyiminizden bahseder misiniz? Ne yapmıştınız?
- Bize çalıştığınız kişilerle iletişim kuramadığınızı düşündüğünüz bir olaya örnek verir misiniz? Nasıl çözdünüz?
- Geçmişte zor bir müşteri ile başa çıktığınız bir durumu anlatır mısınız?
Yetkinlik Bazlı Mülakat Sorularına Nasıl Etkili Cevap Verilir?
Peki, bu yetkinlik bazlı mülakat sorularına etkileyici yanıtlar nasıl vericez?
Mülakat öncesi cevaplarımızı hazırlamak için izlememiz gereken 3 önemli adımımız var:
- Adımda şirketin aradığı yetkinlikleri belirleyeceğiz!
- Adımda bu yetkinliklerle ilgili muhtemel soruları tespit edicez!
- Adımda da Bu çıkabilecek sorular için cevaplarımızı STAR metodu ile tasarlicaz!
1-Şirketin Aradığı Yetkinlikleri Belirlemek!
Peki, birinci adımla başlayalım. Nasıl belirleyeceğiz şirketin aradığı ve değer verdiği yetkinlikleri?
Bunun için ilk metod şirketin websitesinden şirket değerlerini açıp incelemek. Unutmayın! Eğer şirketlerin websitesine girip şirket değerlerini incelerseniz önemli yetkinlikleri orada kolayca bulabilirsiniz.
Mesela örnek olarak bir şirketin değerlerine bakalım. Seçtiğimiz şirketin değerle arasında etik davran, fark yarat, önemse ve birlikte çalış şeklinde 4 ana değer görüyoruz.
Bu değerler bize şirketin hangi ana yetkinliklere önem verdiğini göstergesidir. Bu nedenle muhtemel yetkinliklerin neler olduğunu buradan hemen çıkartacağız.
Bu değerlere bakınca özellikle fark yarat ve birlikte çalış iki ana yetkinliği işaret ediyor. İlki yaratıcılık, ikincisi takım çalışması. Hemen notumuzu alıp bu adımdaki ikinci metod ile devam ediyoruz. İkinci metodumuz pozisyonun iş tanımını inceleyerek burada aranan yetkinlikleri belirlemek.
Eğer başvurduğunuz bir pozisyonun iş tanımını açacak olursanız o pozisyon için aranan yetkinlikler resmen altın gibi parlıyordur. Hemen bir iş tanımı örneği verelim;
Mağaza Satış Sorumlusu iş ilanı olsun! İş tanımı da şu;
- Talepleri ve şikayetleri en hızlı şekilde karşılayarak, müşteri memnuniyetini yükseltecek!
- Merkez ofisten gelen beklentileri ve hedefleri hızla karşılayıp sonuca ulaştıracak,
- Stresli çalışma ortamında uyumlu bir şekilde çalışabilecek çalışma arkadaşları aramaktayız!
Bu iş ilanında yetkinlikleri bize işaret eden kelimeler çok net bir şekilde görülüyor. Müşteri memnuniyeti – Sonuç Odaklılık – Stres Yönetimi
Peki, arkadaşlar, ilk adımı tamamladık yani, şirket değerleri içinden ve iş ilanından yetkinlikleri çektik.
Toplamda 5 adet yetkinliğimiz olmuş oldu. Bunlar Yaratıcılık, Takım Çalışması, Müşteri Memnuniyeti, Sonuç Odaklılık, Stres Yönetimi.
2-Yetkinlikler İçin Muhtemel Soruları Belirlemek!
İkinci adımda ne yapıcaz, bu yetkinlikler için muhtemel soruları belirliicez. Hemen sorularımızı da yazalım.
YARATICILIK: Yapmış olduğunuz bir işe getirmiş olduğunuz bir yenilikten bahseder misiniz?
TAKIM ÇALIŞMASI: İçinde bulunduğun bir takım çalışmasında ekip arkadaşlarından biriyle anlaşamadığın bir durumu anlatır mısınız? Nasıl çözüm buldunuz?
MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ: Müşteri şikayetleri ile ilgilendiğiniz bir örneği anlatır mısınız? Çözüm için ne yaptınız?
SONUÇ ODAKLILIK: Takip ettiğin bir işi etkin ve hızlı bir şekilde sonuca ulaştırdığınız bir deneyiminizi anlatır mısınız?
STRES YÖNETİMİ: Baskı ve stres altında çalıştığınız bir dönemi anlatır mısınız? Nasıl üstesinden geldiniz?
3-STAR Metodu İle Cevaplarımızı Hazırlamak!
Sorularımız da belirledik, son adımda ise STAR metodu ile cevaplarımızı hazırlayacağız.
STAR metodu nedir diyeceksiniz? STAR, yetkinlik bazlı mülakat sorularına etkili yanıtlar vermek için tasarlanmış bir tekniktir. STAR metodu uzun yıllardır kullanılan bir metot. Ve bu metot, özellikle geçmiş tecrübelerinizi anlattığınız yetkinlik bazlı mülakatlar için oldukça etkili.
STAR kelimesinde, her bir harfin bir anlamı vardır ve cevabınızı bu adımlara göre tasarlamanızı tavsiye eder. S, situation yani durum. T, task yani görev. A, action, yani davranış / aksiyon. R, de result yani sonuç.
Yani, yetkinlik bazlı mülakat sorularına cevap verirken, önce durum/olay neydi bi onu anlatmalısınız, ardından bu durumda size düşen görev neydi bundan bahsetmelisiniz, ardından ise siz nasıl bir aksiyon aldınız ve son olarak bu aksiyonun sonucunda ne oldu bunları anlatmalısınız!
Yani STAR metodu ile mülakatçıya adım adım oldukça etkili, tatmin edici, kafada şüphe uyandırmayacak bir cevap vermiş olacağız.
Yetkinlik Bazlı Mülakat Soruları 1 - YARATICILIK
Soru: Yapmış olduğunuz bir işe getirmiş olduğunuz bir yenilikten bahseder misiniz?
S – Situation/Durum: Üniversitede havacılık kulübünde olduğum bir dönemde, sezon sona ermişti ve paraşütlerin iyi bir şekilde sarılarak depoya kaldırılması gerekiyordu.
T – Task/Görev: Birkaç arkadaşımla beraber bizim görevimiz ise paraşütlerin küflenmesini engelleyecek şekilde her birini tek tek sarmamızdı, çünkü her sezon paraşütler muhakkak küfleniyordu.
A – Action/Davranış: Ben de küflenmenin önüne geçmek için daha önceki stajımda öğrendiğim hem çok ucuz olan hem de hava geçirdiği için çok etkili bir araç olan paketleme brandasından tedarik ederek yeni bir paketleme metodu uygulanmasını sağlamıştım.
R – Result/Sonuç: Sonuç muhteşemdi. Yeni sezonda paketleri açtığımızda bir küf dahi yoktu. Kulübün içindeki prestijim yükselmiş, daha fazla sorumluluk alır olmuştum. Ve hatta sonraki yıllarda bir dönem kulübün başkanlığını yürüttüm.
Örnekte göreceğiniz üzere, cevabımız öyle güzel aktı ki. Böyle bir cevaptan hemen her işe alım uzmanı etkilenecektir.
Yetkinlik Bazlı Mülakat Soruları 2 - TAKIM ÇALIŞMASI
Soru: İçinde bulunduğunuz bir takım çalışmasında ekip arkadaşlarınızdan biriyle anlaşamadığınız bir durumu anlatır mısınız? Nasıl çözüm buldunuz?
S – Situation/Durum: Üniversiteler arası bir pitstop yarışması düzenleniyordu. Her ekip 15 kişilikti. Örnek olarak getirilen bir Formüla 1 aracına en kısa sürede benzin yükleyip 4 tekerleği değiştiren ekip yarışı kazanacak ve herkese formüla 1 yarışı için bedava iki kişilik bilet verilecekti. Tam bir takım çalışması gerektiren bir yarışmaydı diyebiliriz.
T – Task/Görev: Ekip lideri bana sağ ön tekerleğin bijonlarını sökme ve yeniden sıkma görevi vermişti. Her tekerleğin başında 3 kişi vardı. Diğer iki kişiden biri eski tekerleği çıkartacak, diğeri ise yeniyi takacaktı. Görev dağılımı diğer ekip arkadaşımı memnun etmedi. Bana kolay işin verildiğini, ağır olan işin ise kendilerinde olduğu konusunda diretti.
A – Action/Davranış: Saniyelerle yarışacağımız bir ortamda gerginlik yaşanıp ekibin dağılmasına izin veremezdim. Böyle bir ekip çalışmasında herkesin görevi çok önemliydi. Bu konuda daha önceki tecrübelerim olduğunu bildiği için ekip liderimiz bu görevi bana vermişti. Bunu söyleyerek görev dağılımına karşı çıkan arkadaşımı bastırıp, bu konuda iyi olduğum konusunda ona meydan okuyabilirdim. Aksine, onun motivasyonunu düşürmemek adına kendi içimizde ikişer deneme yapmayı önerdim.
R – Result/Sonuç: İlkinde ben lastiği çıkarttım o bijonları söktü, ikincisinde ise o lastiği çıkarttı ve ben bijonları söktüm. Açık ara bijonları benim söktüğüm süre daha kısaydı. İkinci bir deneme daha yapalım diye söylediğimde ise ekip arkadaşım benim bijonları sökme görevinde daha iyi olduğuna ikna olmuştu. Bazen küçük bir deneyim, kitaplar dolusu sözden daha etkili oluyor. Ekip arkadaşıma ben de onun lastiği çıkartmada iyi olduğunu söyledim ve çok başarılı bir ekip çalışması ile yarışmada birinciliği kaptık. Tabi biletleri de.
Yetkinlik Bazlı Mülakat Soruları 3 - MÜŞTERİ MEMNUNİYETİ
Soru: Müşteri şikayetleri ile ilgilendiğiniz bir örneği anlatır mısınız? Çözüm için ne yaptınız?
S – Situation/Durum: Önceki satış danışmanı olarak bir mağazada çalışıyordum. Mağazaya doğrudan mağaza müdürü ile görüşmek istediğini söyleyen bir müşteri geldi. İnanılmaz gergindi, aylar öncesinde aldığı ürün solmuştu, kullanıcı hatası olduğu besbelliydi ve prosedür gereği iade almamız mümkün değildi.
T – Task/Görev: Mağaza müdürü o gün yoktu, kasadaki diğer arkadaşlarım ise kadını yatıştırmakta büyük zorluk çekiyorlardı ve benden destek istediler. Üstelik diğer müşterilerimiz de gerilmişti. ‘Buranın ürünleri kalitesiz’ diye bas bas bağıran bir müşteriyi güler yüzle göndermem gerekliydi.
A – Action/Davranış: İlk olarak hemen kadını kasanın oradan uzaklaştırdım. Diğer müşteriler detayları daha fazla duymamalıydılar. Daha oturabileceğimiz tenha bir bölüme götürdüm. Müşterimiz inanılmaz gerilmişti, sakinleşmediği takdirde mantıklı düşünmesinin zor olacağı besbelliydi. Tıpkı bir misafir gibi onu sıcak bir şekilde karşılayıp, kolonya ve içecek ikram ettim. Hemen olaya girmek yerine o sürede havadan sudan sohbet ile nabzını normale indirdim. Paralelde ise onu çok iyi anladığımı, sorunu çözmek için onun yanında olduğumu, genel müdürlüğe kadar ulaşıp gerekli analizlerin yaptıracağımı anlattım.
R – Result/Sonuç: Kısa ama etkili bu sohbetin ardından müşterimiz gülümseyerek mağazamızdan ayrıldı. Hatta az önce bağırdığı kasa çalışanlarına ‘kolay gelsin’ diyerek. Ürünün analizinde kullanıcının hatalı olduğu bilgisi fabrikadan geldiğinde müşterimizi bizzat ben aradım, kendimi hatırlattım, ürünün iadesi için elimden geleni yaptığımı ancak fabrika analizinde kullanıcı hatası olarak değerlendirildiği için değiştirilemeyeceğini vurguladım. Benim elimden geleni yaptığımı fark eden ve bundan çok memnun olan müşterimiz ise teşekkürleri ile konu kapandı.
Yetkinlik Bazlı Mülakat Soruları 4 - SONUÇ ODAKLILIK
Dördüncü sorumuz: Takip ettiğiniz bir işi etkin ve hızlı bir şekilde sonuca ulaştırdığınız bir deneyiminizi anlatır mısınız?
S – Situation/Durum: Bir dönem e-ticaret firmasında çalışmıştım. Orada ithal edilen ürünlerin doğru bir şekilde şirketimize ulaştırılması sürecini yönetiyordum. Lojistik firmaları ile düzenli bir iletişim vardı.
T – Task/Görev: Bir gün yöneticim yanıma gelip Malezya’da ürettirdiğimiz balonların çok acil olarak ülkeye getirilmesini sağlamamı istedi. Ürünlerin tamamı bir organizasyon firması tarafından satın alınmıştı ve organizasyon önümüzdeki hafta sonuydu. Yani standart süremiz 3 hafta iken bu ürünleri sadece 10 gün süre içinde buraya getirtmeliydim. Üstelik maliyetleri de iyi bir şekilde yönetmeliydim.
A – Action/Davranış: Hemen işe koyuldum. Tüm bağlantılarımı devreye soktum. Uçakla bir günde gelirdi ancak tüm karımız giderdi. Bir yere kadar gemi ile gelmeliydi. İlk olarak cüzi bir fark ödeyerek express geçiş ile gümrükten çıkma süresini 2 gün kısalttım. Ardından limanlara uğraya uğraya gelen gemiler yerine paketin doğrudan Dubai’ye gelen bir gemiye bindirilmesini sağlattım. Bu en az 1 hafta kazandırdı bana. Ancak doğrudan Dubai’ye geliş zaten 7 gün sürüyordu. Dubai’den Türkiye’ye gelen bir kargo uçağına paketin ulaştırılmasını sağladım. Böylece 1 gün kala paket Türkiye’ye ulaştı, aynı gün bizzat ben giderek paketin alımını sağlattırdım.
R – Result/Sonuç: Müşteriye organizasyondan önceki gece söz verdiğimiz gibi ürün teslim edilmiş oldu. Bu süreçte hem maliyetler düşürülmüş oldu, hem de müşteri memnuniyeti sağlandı. Yöneticilerimden de bu takip sürecinde gösterdiğim performans için ciddi bir övgü kazandım.
Yetkinlik Bazlı Mülakat Soruları 5 - SONUÇ ODAKLILIK
Beşinci soru: Baskı ve stres altında çalıştığınız bir dönemi anlatır mısınız? Nasıl üstesinden geldiniz?
S – Situation/Durum: Satış danışmanı olarak çalıştığım önceki işimde ekip arkadaşım sağlık sebeplerinden ötürü o gün işten gün bitmeden çıkmak zorunda kaldı. Müşterilerin en yoğun olduğu bir zaman dilimiydi. Ertesi gün gelecek eksik ürünlerin listesini yeni program üzerinden bir an önce fabrikaya bildirmemiz gerekliydi ki sabaha yetişsinler.
T – Task/Görev: Bu programı ben ve az önce ayrılan arkadaşımız bildiği için görev bana kaldı. Hem müşterilerin sorularını cevaplamalı hem de eksikleri saymalıydım.
A – Action/Davranış: Ben de hemen üzerimde benim hızımı kesecek birkaç konuyu kasadaki arkadaşlarıma devredip raf raf eksiklerin sayımını yapmaya başladım. Sorular geldiğinde müşterilerin de yanında bulunduğum için hızlıca cevaplıyordum. Ardından depoya geçerken kasadaki bir arkadaşı kısa süreliğine müşterilerin yanına çağırdım.
R – Result/Sonuç: Her iki işi birden aynı anda yapmanın verdiği strese rağmen o akşam hem müşterileri memnun ettik ve tüm soruları yanıtladık hem de fabrikaya gerekli listeyi hızlıca ilettik.
Soru: Birbiriyle çakışan birden fazla işi başarıyla yönettiğiniz bir zamanı anlatır mısınız?
S – Situation/Durum: Özel sektörde bu gibi durumlar çok fazla yaşanıyor. Önceki işimde de öyle bir zaman oldu ki ayın son iş günün hem çok önemli bir projenin lansmanı vardı, hem de ay sonu tamamlanmış olan satış raporlarının sonuçlarının Holding’e teslim edilmesi gerekliydi, üstüne üstlük departmanımız denetim ekibi tarafından denetleniyordu.
T – Task/Görev: Proje benim sorumluluğumda olduğu için lansman sürecini benim yönetmem gerekiyordu, raporlar da benim görevimdi. Ve ekibin en kıdemlisi olarak denetim sorularına da yanıtlar vermem gerekliydi. Aynı gün içinde her şeyi sağlıklı bir şekilde yönetmem bekleniyordu.
A – Action/Davranış: O gün başlar başlamaz ilk iş lansman için sürecin doğru şekilde başlayıp başlamadığını kontrol ettim. Tedarikçi firmanın çalışanları şirket içerisinde gerekli düzenlemeyi yapacaklardı, normalde tüm gün boyunca yanlarında kalmak benim görevimdi ancak bunun yerine iç iletişim departmanından bir arkadaştan destek istedim ve ben de 2 saatte bir kontrole giderek sürecin sağlıklı yürüdüğünden emin oldum. O boşluklarda ise raporun sistemden çekilmesini ekip arkadaşlarımdan rica ettim, böylece yarım saatlik bir süre kazandım. O yarım saatte ise denetimin sorularını olabildiğince hızlı şekilde cevaplandırdım. Denetimden bir süre kurtulduktan sonra rapor için çalışmalara başladım. Boşluk bulduğum esnada lansman hazırlıklarını kontrol edip rapora devam ettim. Ayrıca, denetimin acil olmayan konularını diğer haftaya öteleyerek rapor için daha fazla zaman yarattım.
R – Result/Sonuç: Sonuç olarak 1 günlük yoğun bir temponun ardından lansman süreci başarıyla tamamlandı. Raporlar da hazırlanıp Holding ile paylaşıldı ve Denetim’in öncelikli soruları yanıtlandı.